گیاه آرابیدوپسیس تالیانا (Arabidopsis thaliana)

تصویر میکروسکوپ الکترونی غنچه‌های در حال رشد گیاه آرابیدوپسیس تالیانا (Arabidopsis thaliana)

گیاه آرابیدوپسیس تالیانا (Arabidopsis thaliana  )، گیاهی کوچک و بومی اروپا، آسیا و شمال غربی آفریقاست. این گیاه ، به عنوان اولین گیاهی که نقشه ژنی‌اش توالی‌یابی شد، مطرح است. از طرفی، به آن شاهی گوش موشی یا گیاه مین یاب هم نسبت داده‌اند. گیاه مین یاب، گیاهی یکساله و دولپه‌ای است که به خانواده Brassicaceae  متعلق است و اغلب در ردیف کلم بروکلی و گل‌کلم دسته‌بندی می‌شود با این تفاوت که این گیاه مصرف خوراکی ندارد. طول این گیاه در حدود 30-20 سانتی‌متر است. رنگ گل‌ها سفید و هر گل از چهارگلبرگ تشکیل شده است. ضخامت گل‌ها 4 -2 میلی‌متر می‌باشد. برگ‌ها کوچک، کنگره‌ای و پرزدار هستند.

این گیاه کوچکترین ژنوم شناخته شده گیاهی را دارا است. اندازه ژنوم این گیاه حدود 135 مگا بیس است و دارای 27000 ژن و 35000 پروتئین می‌باشد. این گیاه 5 کروموزوم دارد که، در مقایسه با سایر گیاهان عدد کمی است. نوع تراریخته‌ای از شاهی گوش موشی ایجاد شده است که می‌تواند مین‌ها و مواد منفجره‌ی پنهان‌ شده در خاک را پیدا کند. اما چگونه؟ جالب‌ است بدانید که، رنگ برگ‌های این گیاه بعد از تماس با مواد منفجره از سبز به قرمز تغییر می‌یابد که این ویژگی منحصر به فرد، به دلیل ایجاد تغییر ژنتیکی در گیاه می‌باشد. درواقع، به این دلیل که گیاه به نیتروژن دی‌اکسید (  NO2) موجود در مواد منفجره حساس است هنگامیکه در حضور نیتروژن دی‌اکسید  رشد کند، پس از سه تا پنج هفته برگ‌های آن از رنگ سبز به قرمز تغییر می‌کنند.

منابع:

https://fa.wikipedia.org

https://www.fardanews.com