استفاده از ضایعات بادمجان و استخراج پکتین

دانه و کاسبرگ گیاه بادمجان منابع عالی برای پکتین به شمار می‌روند.

بخش قابل توجهی از ضایعات مواد غذایی را بخش‌های غیرخوراکی گیاهان مثل دانه و پوسته تشکیل می‌دهند. که دفع آن‌ها ضررهای زیستی و اقتصادی زیادی را به دنبال خواهد داشت در این راستا، گروهی از محققان ایرانی توانستند با استفاده از روش استخراج به کمک ماکروویو microwave-assisted extraction (MAE)  موفق به تولید و شکل‌گیری پکتین از پوست (EPP) و کاسبرگ (ECP) بادمجان شوند.

بادمجان یکی از شناخته‌شده‌ترین گیاهان موجود بوده و بر اساس گزارش‌های ارائه شده در سال ۲۰۱۶ نرخ تولید ۵۲.۳ میلیون تن در سال را دارد. عمده‌ ضایعات این گیاه را دانه و کاسبرگ تشکیل می‌دهند که هیچ ارزش تجاری ندارند؛ اما از منابع عالی مواد بیوپلیمری با محتوی پلی‌ساکارید و فنولیک مانند پکتین می‌باشند.

پکتین نوعی هتروپلی‌ساکارید است که به‌طور گسترده در سیستم‌های غذایی به‌عنوان امولیسیون کننده، تثبیت کننده و ضخیم‌ساز استفاده می‌شود. در کنار کاربرد‌هایی که در قسمت فناوری دارد، این پلی‌ساکارید برای سلامت بدن نیز بسیار مفید و سودمند است، به همین دلیل درخواست و تقاضای تولید آن در سطح جهانی مدام در حال افزایش است. ترکیب شیمیایی و بقیه خواص پکتین به‌شدت تحت تأثیر منبع و نحوه‌ تولید آن می‌باشند. به‌طور کلی پکتین یک نوع پلی‌ساکارید پیچیده است که به دو گروه اصلی تقسیم می‌شود؛ homogalacturonam و   rhamnogalacturonam-I   که با پیوند کوالانسی به یکدیگر متصل می‌شوند.

از نظر تجاری، پکتین در دمای بالا و در یک محیط اسیدی شامل نیتریک اسید، هیدروکلریک اسید و … به دست آمده از پوست سیب و مرکبات دیگر تولید می‌شود؛ اما فاضلاب تولید شده از این فرایند دوست‌دار محیط زیست نیست و مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند. به همین دلیل روش‌های شیمیایی دیگری مانند استخراج به کمک مایکروویو (MAE)، استخراج از روش فرا صوتی (UAE) و استفاده از مایع فوق بحرانی (SFE) به‌منظور دفع خطرات زیست‌ محیطی گسترش پیدا کردند. در میان روش‌های گفته شده، استخراج به کمک مایکروویو به دلیل زمان کمتر، استفاده از حلال کمتر، مصرف انرژی پایین‌تر و میزان استخراج بالاتر؛ بسیار مناسب‌تر از بقیه روش‌ها می‌باشد. به همین دلیل محققان برای استخراج پکتین از مواد خامی مانند پوست نارنگی، زردآلو، پوست نارنگی ترش، پوست میوه اژدها و پسته سبز از این روش استفاده می‌کنند.